Through DAV Sanskrit Book Class 5 Solutions Chapter 14 कति वस्तूनि सन्ति?, students can easily access answers to the questions presented in the textbook.
DAV Class 5 Sanskrit Chapter 14 Solutions – कति वस्तूनि सन्ति?
Surbhi Sanskrit Book Class 5 Solutions Pdf DAV Chapter 14 कति वस्तूनि सन्ति?
1. लिखन्तु कति वस्तूनि सन्ति? सड्ख्याशब्दा: अधः मज्जूषायां लिखिता: सन्ति। (लिखें कितनी वस्तुएँ हैं? संख्या शब्द नीचे मंजूषा में लिखे हैं)
उत्तराणि :
(क) एकम् फलम्।
(ख) द्वे पुस्तके।
(ग) त्रीणि वस्त्राणि।
(घ) एक: सिंहः।
(ङ) द्वौ अश्वौ
(च) त्रय: स्यूताः।
(छ) एका माला।
(ज) द्वे माले।
(झ) तिस्र: मालाः।
2. मज्जूषातः उचितं सड्ख्याशब्दं चित्त्वा रिक्तस्थानानि पूरयन्तु (मंजूषा से उचित संख्यावाची शब्द को चुनकर खाली स्थानों को भरिए)-
उत्तराणि :
(क) चत्वारि पुस्तकानि।
(ख) चतस्र: चटकाः।
(ग) चत्वारः वृक्षाः।
(घ) पञ्च घटिकाः।
(ङ) पज्च पुष्पाणि।
(च) पक्च मूषका:।
(छ) षट् शुकाः।
(ज) सप्त कन्दुकानि।
(झ) अष्ट आम्राणि।
(अ) नव सेवफलानि।
(ट) दश दीपकाः।
3. उचितं सड्ख्यावाचकं पदं चित्वा लिखन्तु (उचित संख्यावाचक पद को चुनकर लिखिए)
उत्तराणि :
[11] एकादश
[12] द्वादश
[13] त्रयोदश
[14] चतुर्दश
15 पक्चदश
[16] षोडश
[17] सप्तदश
[18] अष्टादशः
[19] नवदश
[20] विंशति :
4. उचितं सड्ख्यावाचकं पद्यं चित्वां रिक्तस्थानानि पूरयन्तु (उचित संख्यावाचक पद को चुनकर खाली स्थानों को भरिए)
(क) सूर्य: ______________ अस्ति। (एकः/एकम्)
(ख) वेदा: _____________ सन्ति। (चतस्र:/चत्वार:)
(ग) वर्ष ___________ मासा भवन्ति। (द्वादशा:/द्वादश)
(घ) मनुष्यस्य ___________ नेत्रे भवतः। (द्वे/द्वौ)
(ङ) उद्याने ____________ कन्या: क्रीडन्ति। (त्रय:/तिस्र:)
उत्तराणि :
(क) एक:
(ख) चत्वार:
(ग) द्वादश
(घ) द्वे
(ङ) तिस्र:
एषः एकः विद्यालयः अस्ति। विद्यालये एकम् उद्यानम् अस्ति। विद्यालयस्य उद्याने द्वौ विशालवृक्षौ स्तः। उद्याने त्रयः वानराः वृक्षेषु सदैव कूर्दन्ति, चत्वारः मयूराः नृत्यन्ति, पञ्च कोकिलाः कूजन्ति। एकस्मिन् वृक्षे षट् आम्राणि सन्ति। अन्यस्मिन् वृक्षे सप्त आम्राणि सन्ति। अष्ट शुकाः आम्राणि खादन्ति। नव पुष्पाणि विकसन्ति। दश पत्राणि पदन्ति।
हिंदी अनुवाद-यह एक विद्यालय है। विद्यालय में एक बगीचा (पार्क) है। विद्यालय के बगीचे में दो बड़े वृक्ष (पेड़) हैं। बगीचे में तीन बन्दर वृक्षों (पेड़ों) पर सदा ही कूदते हैं, चार मोर नाचते हैं, पाँच कोयल कूजती हैं। एक वृक्ष पर छह आम हैं। अन्य (दूसरे) पेड़ पर सात आम हैं। आठ तोते आमों को खाते हैं। नौ फूल खिले हैं। दस पत्ते गिरते हैं।
शब्दार्थः-एष:-यह। कोकिला:-कोयलें। विद्यालये-विद्यालय में। कूजन्ति-कूजती हैं। उद्यानम्-बाग (बगीचा)। एकस्मिन्-एक (पर)। विद्यालयस्य-विद्यालय का/के। वृक्षे-वृक्ष पर। उद्याने-बगीचे में। अन्यस्मिन्-दूसरे (पर)। स्तः-(दो) हैं। शुका:-अनेक तोते। वृक्षेषु-पेड़ों पर। खादन्ति-खाते हैं। सदैव-हमेशा ही। विकसन्ति-खिलते हैं। कूर्दन्ति-कूदते हैं। पत्राणि-पत्ते। मयूरा:-मोर/अनेक मोर। पतन्ति-गिरते हैं। नृत्यन्ति-नाचते हैं।
DAV Class 5 Sanskrit Ch 14 Solutions – कति वस्तूनि सन्ति?
निम्न अनुच्छेदं पठित्वा तदाधारिताम् प्रश्नाम् उत्तराणि यच्छत (नीचे लिखे अनुच्छेद को पढ़कर उस पर आधारित प्रश्नों के उत्तर दीजिए)-
एष: एक: विद्यालयः अस्ति। विद्यालये एकम् उद्यानम् अस्ति। विद्यालयस्य उद्याने द्वौ विशालवृक्षौ स्तः। उद्याने त्रय: वानरा: वृक्षेपु सदैव कूर्दन्ति, चत्वारः मयूराः नृत्यन्ति, पज्च कोकिला: कूजन्ति। एकस्मिन् वृक्षे षट् आप्राणि सन्ति। अन्यस्मिन् वृक्षे सप्त आम्राणि सन्ति। अष्ट शुका: आम्राणि खादन्ति। नव पुष्पाणि विकसन्ति। दश पत्राणि पदन्ति।
I. एकपदेन उत्तरत (एक शब्द में उत्तर दीजिए)
(क) कुत्र एकम् उद्यानम् अस्ति?
(ख) कति कोकिला: कूर्जन्ति?
(ग) दश कानि पतन्ति?
(घ) कुत्र द्वौ विशालवृक्षौ स्तः?
उत्तराणि :
(क) विद्यालये;
(ख) पन्च;
(ग) पत्राणि;
(घ) उद्याने।
II. पूर्णवाक्येन उत्तरत (वाक्य में उत्तर दीजिए)-
(क) कुत्र षट् आम्राणि सन्ति?
(ख) के आम्राणि खादन्ति?
उत्तराणि :
(क) एकस्मिन् वृक्षे षट् आम्राणि सन्ति।
(ख) अष्ट शुकाः आम्राणि खादन्ति।
III. भाषिक कार्यम (भाषा संबंधी कार्य)-
प्रश्न क.
‘एषः एकः विद्यालय अस्ति।’ अस्मिन् वाक्ये कर्तृ (कर्ता) पदं किम् अस्ति?
(i) एष:
(ii) एक:
(iii) अस्ति
(iv) विद्यालय:
उत्तरम् :
(iv) विद्यालय:
प्रश्न ख.
‘त्रयः वानराः वृक्षेषु सदैव कूर्द्ति।’ अत्र संख्यावाचकं पद् किमस्ति?
(i) त्रय:
(ii) वानरा:
(iii) सदैव
(iv) वृक्षेषु
उत्तरम् :
(i) त्रय:
प्रश्न ग.
‘अष्ट शुकाः आम्राणि खादन्ति।’ अत्र वाक्ये क्रियापदं किम्?
(i) अष्ट
(ii) खादन्ति
(iii) शुका:
(iv) आम्राणि
उत्तरम् :
(ii) खादन्ति
प्रश्न घ.
‘एकस्मिन् वृक्षे’ अनयोः पद्यो: विशेषणं किमस्ति?
(i) वृक्षे
(ii) वृक्ष:
(iii) एकस्मिन्
(iv) एक:
उत्तरम् :
(iii) एकस्मिन्
IV. रिक्तस्थानानि समुचित संख्यावाचकै: पदै: सम्पूरयत (खाली स्थानों को उचित संख्यावाचक पदों से पूरा कीजिए)-
(क) एक:
(ख) द्वौ
(ग) _____
(घ)
(ङ) पक्च
(च) ______
(छ) सप्त
(ज) ______
(झ) नव
(अ) _____
उत्तराणि :
(ग) त्रयः
(घ) चत्वार:
(ङ) पअ्च
(च) षट्
(ज) अष्ट
(ज) दश।
V. विशेषणै: सह विशेष्याणां मेलनं कुरुत (विशेषणों के साथ विशेष्यों का मेल कीजिए)-
विशेषणै: | विशेष्याणां |
(क) विशालौ | वृक्षे |
(ख) एकस्मिन् | उद्यानम् |
(ग) अन्यस्मिन् | वृक्षौ |
(घ) एष: | शुका: |
(ङ) एकम् | वृक्षे |
(घ) एष: | विद्यालय: |
उत्तराणि :
विशेषणै: | विशेष्याणां |
(क) विशालौ | वृक्षौ |
(ख) एकस्मिन् | वृक्षे |
(ग) अन्यस्मिन् | वृक्षे |
(घ) एष: | विद्यालय |
(ङ) एकम् | उद्यानम् |
(घ) एष: | शुका: |
VI. क्रिया पदै: सह कर्तृ (कर्ता) पदानां मेलनं कुरुत (क्रियापदों के साथ कर्ता पदों का मिलान कीजिए –
कर्तृपदानि | क्रियापदानि |
विद्यालय: | विकसन्ति |
कोकिला: | कूर्दन्ति |
आम्राणि | नृत्यन्ति |
शुका: | पतन्ति |
पुष्पाणि | स्त: |
पत्राणि | सन्ति |
वानरा: | खादन्ति |
विशालवृक्षौ | अस्ति |
मयूरा : | कूजन्ति |
उत्तराणि :
कर्तृपदानि | क्रियापदानि |
विद्यालय: | अस्ति |
कोकिला: | कूजन्ति |
आम्राणि | सन्ति |
शुका: | खादन्ति |
पुष्पाणि | विकसन्ति |
पत्राणि | पतन्ति |
वानरा: | कुर्दन्ति |
विशालवृक्षौ | स्त: |
मयूरा : | नृत्यन्ति |
VIII. वचन परिवर्तनं कृत्वा लिखत (वचन परिवर्तन करके लिखिए) –
(क) सन्ति (एकवचने) _________
(ख) विद्यालयः (बहुवचने) _________
(ग) आम्राणि (द्विवचने) _________
(घ) अस्ति (द्विवचने) _________
(ङ) वानराः (एकवचने) _________
(च) उद्यानम् (बहुवचने) _________
उत्तराणि :
(क) अस्ति
(ख) विद्यालया:
(ग) आम्रे
(घ) स्तः
(ङ) वानर:
(च) उद्यानानि।
मूल्याधारिता: प्रश्नाः (मूल्याधारित प्रश्न) –
(क) शुकाः किम् खादन्ति?
(ख) वानराः कदा वृक्षेपु कूर्दन्ति?
उत्तराणि :
(क) शुकाः आम्राणिः खादन्ति।
(ख) वानरा: सदैव वृक्षेषु कूर्दन्ति।